Egzystencjalizm – nurt dotyczący życia i ludzkiej egzystencji w świecie

Egzystencjalizm – nurt dotyczący życia i ludzkiej egzystencji w świecie

Według Encyklopedii PWN, pojęcie egzystencjalizmu (łac. „existentia”) oznacza zjawisko kulturowe oraz współczesny, niejednolity kierunek filozoficzny. Egzystencjalizm bada oraz analizuje więc miejsce i rolę człowieka w świecie oraz jego indywidualną egzystencję. Filozofowie, którzy zajmowali się tym pojęciem i nurtem filozoficznym stawiali sobie pytania: „kim jest człowiek?”, „co to znaczy być?”. Filozofia egzystencjalizmu związana była również z przekonaniem, iż od narodzin człowiek skazany jest na samotność.

Podział egzystencjalizmu

Egzystencjalizm można podzielić na dwa nurty w filozofii:

  • teistyczny, którego przedstawicielami byli: E. Levinas, M. de Unamuno, Karl Jaspers oraz Gabriel Marcel (który to jako pierwszy wprowadził pojęcie egzystencjalizmu),
  • ateistyczny, którego przedstawicielami byli: M. Heidegger, Jean Paul Sartre i Albert Camus.

Egzystencjalizm teistyczny

Egzystencjalizm teistyczny polega na tym, iż człowiek, dzięki wierze i miłości, ma możliwość osiągnięcia autentycznej egzystencji oraz wyzwolić się z absurdu związanego ze swoim istnieniem. Według Agnieszki Krawczyk, która to opracowała w swoich dziełach epokę dwudziestolecia międzywojennego, poprzez miłość do drugiego człowieka możemy współodczuwać, zamienić „ja” na „my”, obdarzyć kogoś zaufaniem, przez co stajemy się już istotą mniej indywidualną, bo związaną z drugą osobą. Z kolei, dzięki wierze w Boga czy inny Absolut, człowiek może zaangażować się w świat, wyzwolić się z absurdu.

Egzystencjalizm ateistyczny

Egzystencjalizm ateistyczny, który był bardziej popularny, utwierdzał w przekonaniu jego wyznawców, iż ludzka egzystencja nie ma żadnego celu. Filozofowie tego nurtu wierzyli, że narodziny człowieka są po to, by mógł umrzeć (tak, jak śpiewa w swojej piosence „Born to die” Lana Del Rey). Twierdzono, iż ze względu na brak istnienia jakiegokolwiek Absolutu, człowiek sam musi być odpowiedzialny za swój los i życie. Egzystencjalizm ateistyczny uświadamiał, że ludzie to kruche istoty, które nie mogą nikomu ani w nic wierzyć, przekonywał, iż życie jest absurdem.Według Camusa i Sartre’a, egzystencja człowieka polega na stałym dokonywaniu wyborów. Wierzyli oni również, iż ludzie powinni buntować się przeciwko złu otaczającemu ich ze wszystkich stron, aby walczyć z absurdem.

Egzystencjalizm – na jakie czasy przypadała ta filozofia?

Egzystencjalizm narodził się jako reakcja ludzi na to, co działo się w XX wieku. Był to okres międzywojenny, czas panowania nowych ustrojów politycznych takich, jak totalitaryzm, który ograniczał wolność człowieka. Zaczęły się wówczas rozwijać technologie, badania naukowe, mniej mówiło się o Bogu, niż dotychczas. Ludzie żyjący w tych czasach nie wiedzieli komu wierzyć, stąd idea alienacji i wyobcowania człowieka. Co więcej, egzystencjalizm ateistyczny był odpowiedzią na to, co działo się z ludźmi podczas wojny – zaczęli zastanawiać się, po co żyć, gdzie jest Bóg, itd.

Źródło: Pixabay.com

Najważniejsi filozofowie egzystencjalizmu wraz z ich dziełami

Filozofowie egzystencjalizmu ateistycznego:

  • Martin Heidegger, którego dzieło „Bycie i czas”, wydane w roku 1927, zapoczątkowało nurt egzystencjalizmu. Filozof ten krytykował postępy w cywilizacji naukowo-technicznej oraz myśl oświeceniowej.
  • Jean Paul Sartre, który stanowił dość kontrowersyjną postać, jednak mocno utożsamianą z ową filozofią. Jego dziełami filozoficznymi są: „Byt i nicość” (wydana w 1943 roku), „Drogi wolności” oraz „Egzystencjalizm jest humanizmem (wydana w 1946 roku).

Filozofowie egzystencjalizmu teistycznego (inaczej chrześcijańskiego):

  • Emmanuel Lévinas, który stworzył dzieła takie, jak: „Całość i nieskończoność” (wydana w 1961 roku) oraz „Czas i inny” (wydana w 1979 roku).

Podsumowanie – główne założenia egzystencjalizmu

Głównymi założeniami, wyznaczniki tej filozofii są założenia:

  • człowiek od narodzin wrzucony w świat, osamotniony, wyalienowany,
  • życie człowieka jest absurdalne,
  • należy się buntować przeciwko złu (np. systemom politycznym),
  • egzystencjalizm skupia się na tym, kim jest człowiek, na jego indywidualności.

Redakcja

Related Posts

One thought on “Egzystencjalizm – nurt dotyczący życia i ludzkiej egzystencji w świecie

Skomentuj Kamil Anuluj pisanie odpowiedzi

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Strona korzysta z plików cookies, aby korzystać z naszego portalu zaakceptuj - politykę prywatności.

The cookie settings on this website are set to "allow cookies" to give you the best browsing experience possible. If you continue to use this website without changing your cookie settings or you click "Accept" below then you are consenting to this.

Close